Priformis sendromu, piriformis kasının omurilikten kalçaya ve aşağısına doğru giden siyatik sinire baskı yaparak kalçada, bacakta, bel bölgesinde ve ayaklarda karıncalanma, ağrı ve uyuşmaya neden olduğu nöromüsküler bozukluktur.

Düz bir kas olan piriformis, omurganın alt kısmından kalçaya kadar geçerek uylukların üst tarafına doğru uzanmaktadır. Vücudun her iki yanına da uzanan bu kas alt vücudun her hareketin yardımcı olmaktadır. Siyatik sinir, piriformis kasının altından geçerek omurilikten, kalça ve her bir bacağın arka bölümünden ayaklara doğru uzanır. Aynı zamanda bu sinir vücudun en uzun ve en büyük sinirlerinden biridir.

Piriformis sendromu kendi içinde iki tür karşımıza çıkar. Birincil piriformis sendromu, kişinin anatomik yapısı ile ilgilidir. Piriformis kası siyatik sinire uyumlu olmadığı durumlarda birincil sendrom görülür. Yaşam tarzından kaynaklı, travma, rahatsızlıklar ikincil piriformis sendromun görülmesine neden olur. Bu durum özellikle piriformis kasının zarar görmesiyle ortaya çıkar.

Piriformis Sendromu Neden Olur?

Piriformis kasının yanlış, aniden ters hareketlerden ve çok oturmaktan dolayı tahriş edilmesiyle siyatik sinire baskı yapılır ve piriformis sendromu oluşur. Piriformis sendromunun neden olduğu kas spazmlarından dolayı şişme ve gerilme olabilir. Piriformis sendromunun en yaygın sebepleri şöyle sıralanır:

• Piriformis ya da çevresindeki dokularda iltihaplanma
• Kas spazmları
• Kasta yara izi
• Uzun süre oturmak
• Yoğun egzersiz
• Koşmak, yürümek ya da diğer tekrarlayan aktiviteler çok fazla yapmak
• Merdiven tırmanma
• Ağır nesneleri kaldırma
• Araba kazası
• Sert düşme
• Kalçanın aniden bükülmesi
• Travmatik durumlar
• Kalça ya da çevresinde yapılan yanlış ameliyatlar

Piriformis sendromu, kasların güçlü olmadığında merdiven çıkma, yürüme, koşmamaktan, fiziksel aktiviteden önce ısınmamaktan da kaynaklanabilir. Bazı durumlarda anormal anatomi de priformis sendromuna neden olur.

Piriformis Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Piriformis sendromu belirtileri kalça veya üst bacakta ortaya çıkar. Bacak bacak üstüne atma ve yürüme ile birlikte bu belirtilerin düzeyi de artış gösterebilir. Piriformis sendromunun en yaygın belirtileri şöyle sıralanır:

• Uyluk, ayak ve baldırda ağrı
• Merdiven çıkarken veya yokuş çıkarken zorlanma ve ağrı hissi
• Uzun süre oturmada zorlanma
• Kalça eklemlerinde hareket sınırlılığı
• Kalçada ve bacağın arkası boyunca karıncalanma veya uyuşma
• Bacaklarda çekilme hissi
• Yürüme ve koşu gibi aktiviteler sonrası ağrı meydana gelmesi

Uzun süreli oturma, merdiven çıkma, yürüme ve koşma gibi durumlar bu semptomların daha da kötüleşmesine neden olabilir. Bu belirtiler ayakta uyuşma, karıncalanma, yürümede zorluk gibi sebeplerden ortaya çıktığında bel fıtığıyla karıştırılabilmektedir.

Piriformis Sendromu Nasıl Teşhis Edilir?

Piriformis sendromu belirtilerinden dolayı diğer hastalıklarla karıştırılabilir. Bu yüzden teşhisi zor olsa da ortaya çıkarmak için uzman doktor belirtilerinizi ve günlük aktivite alışkanlarınızı öğrenir. Tıbbi geçmişinizi göz önünde bulundurarak yaralanmanız ya da travmanız olup olmadığını belirler. Fiziksel muayene sırasında kalça, bacak ve belinizdeki ağrıları kontrol eder. Bunların yanında piriformis sendromunun teşhisi için şu işlemlerin yapılmasını talep edebilir:

• Ultrason
• Bilgisayarlı Tomografi (BT) taraması
• Emar -MR (Manyetik Rezonans Görüntüleme)
• Elektromiyografi (EMG)

Piriformis Sendromu Tedavisi

Piriformis sendromu teşhisinin ardından şu tedavi yöntemleri uygulanabilir:

• Birkaç gün kasları dinlendirme
• Piriformis kasını germek ya da güçlendirmek için ev egzersizleri
• Steroid olmayan anti-enflamatuar ilaçlar (NSAID’ler)
• Priformis kasına yönelik masaj
• Kas gevşetici ilaçlar
• Uzmanı tarafından uygulanan fizik tedavi
• Steroid enjeksiyonları
• Botulinum toksin enjeksiyonları

Bu yöntemlerin başarısız ve yetersiz olduğu durumlarda piriformis sendromu ameliyatı önerilebilir. Bu durum cerrahi müdahale gerektirir.

Piriformis Sendromunu Önlemenin Yolları

Piriformis sendromunu önlemek için günlük olarak uygulayabileceğiniz bazı yöntemler bulunur. Bunlar şöyle sıralanabilir:

• Kasları güçlü ve sağlıklı tutmak için düzenli olarak egzersiz yapın
• Otururken, araba kullanırken ya da ayakta dururken duruşunuza dikkat edin
• Sırt bölgenizi düz tuttuğunuzdan emin olun
• Yerden bir eşya alacağınız zaman dizlerinizi bükerek ve çömelerek alacağınız eşyayı vücudunuza yakın şekilde tutarak kaldırın
• Fiziksel aktiviteden önce ısının ve sonrasında mutlaka germe hareketleri yapın
• Uzun süre oturmanız gerektiği zamanlarda ayakta durarak, yürüyerek veya gerinerek mola vermeyi ihmal etmeyin